1 september a.s. Hindersteyn Open Tuin

10 juni 202421 augustus 2024Erik Geytenbeek

Koninklijke orchidee

22 augustus 202422 augustus 2024Erik Geytenbeek

In 2015 vierden wij het 700-jarig bestaan van Hindersteyn. Tijdens een feestelijke bijeenkomst namen wij de fontein achter het kasteel in gebruik. Bovendien kreeg ik van Willem Zieleman, met wie ik sinds midden jaren tachtig ben bevriend en die hoofd is van de tuindienst van Rijksmuseum Paleis het Loo, een orchidee cadeau. Het was een stek van de witte orchidee die (coelogyne cristata) Koningin Emma, de tweede echtgenote van Willem III, ooit uit haar ouderlijk paleis in Arolsen in Noord-Duitsland had meegenomen.

Het geslacht is in 1821 voor het eerst beschreven. Het is een orchidee die afkomstig is uit koele, vochtige gebieden van de oostelijke Himalaya en uit Vietnam. Hij bloeit elk voorjaar. Op Hindersteyn staan de planten, het zijn er twee, in de sfeervolle tuinkamer van het kasteel. Toen ik verblijd werd met deze stekken sloeg de schrik mij wel een beetje om het hart. Deze planten worden eigenlijk nooit weggegeven door Paleis het Loo! De vraag was dan ook ‘’Hoe hou ik ze in leven?!’’ We zijn nu negen jaar verder en ze doen het nog steeds ieder voorjaar. Je zou zeggen dat ik groene vingers heb….

Paardenkastanjes aan het einde van levensduur

22 augustus 202422 augustus 2024Erik Geytenbeek

Toen ik in mei 1972 voor de tweede keer op Hindersteyn kwam, bloeiden de paardenkastanjes. Op Hindersteyn is van deze boomsoort een rij aangeplant langs de grachtrand en een cluster naast de tuinmanswoning. Ook voor in het park staan een paar kastanjes. De meeste zijn aangeplant in de jaren tachtig van de 19^de eeuw. Het is altijd een vrolijk gezicht de bloeiende kaarsen in de kastanjes. Een teken dat het voorjaar begonnen is.

Inmiddels zijn we 52 jaar verder en hebben we te maken met de kastanjemineermot (cameraria ohridella) en de kastanjebloedingsziekte. Ruim 10 jaar geleden kregen de bomen helaas last van de mot en de ziekte. Halverwege juli leek het wel of de herfst zijn intrede al had gedaan. Geel gevlekte en bruin verdorde bladeren. Als gevolg van deze aantasting kwam de gezondheid van de boom onder druk te staan en was hij bevattelijk voor rottingsverschijnselen. Op de bast verscheen een stroperige zwarte-bruine drab. Dan is het mis. Daarnaast kwam de kruin van de boom steeds minder in het blad. In het park voor het kasteel zijn al een aantal paardenkastanjes op deze manier ter ziele gegaan. Uiteindelijk is het over en uit.

*De kroon van de paardenkastanjes wordt verwijderd*.

Nu is helaas ook de singelbeplanting met 14 paardenkastanjes aan de beurt. Van diverse bomen zijn al enorme takken naar beneden gekomen. Van een boom is een enorme zijtak rakelings langs de houtschuur gevallen. Vandaar het besluit om enkele exemplaren te kortwieken zodat de kruinen niet op de kassen terecht komen of op het smeedijzeren hek van de moestuin. Het is een droevig gebeuren om te zien hoe in een halve ochtend met behulp van fors materieel de bomen ontdaan worden van hun kroon. We hebben vijf meter hoge stammen laten staan om het visuele effect nog even te bewaren. Asclepius, een van de standbeelden die we daar vorig jaar hebben geplaatst, staat er nu heel erg kaal bij in het volle daglicht. Misschien groeit er nog een beetje opslag op deze stammen. Uiteindelijk zullen de andere kastanjes ook de klos zijn. We zullen te zijner tijd een andere boomsoort gaan herplanten. Dat doen we dan voor een volgende generatie.

Zilveren dienbladen, maatje extra

28 juni 202428 juni 2024Erik Geytenbeek

Voor onze succesvolle bruiloften die wij een aantal keren per jaar op Hindersteyn faciliteren is het van belang om de juiste sfeer te creëren. Een veelvoud aan kleine details bepalen de sfeer. Of dat nu de strikken aan de laurierbomen zijn of de kasteelboeketten uit de tuin, het zijn allemaal zaken die de luxe van een buitenplaats moeten uitstralen. Een belangrijk moment is de toost met champagne of andere bubbels na de ceremonie. De bruidstaart staat opgesteld en op een apart buffet staan grote zilveren dienbladen gereed met champagne flûtes. Deze grote dienbladen zijn niet van echt zilver maar verzilverd. Met zilveren bladen kom je al gauw op € 3.000 ,- per blad en dat wordt wat te gortig. Maar er zijn hele goede alternatieven verkrijgbaar met dezelfde uitstraling.

In de loop der jaren hebben we gegrossierd in dienbladen van diverse afmetingen. De grote rechthoekige dienbladen allemaal met handvatten. Die zijn te zwaar om mee rond te lopen. Dus die staan alleen op het buffet. Kleinere ovale exemplaren zijn wel hanteerbaar. En nog weer kleinere zijn voor een paar glaasjes of als blad op de ceremonietafel voor de kan met water. Vrienden van ons gaan regelmatig voor ons op antiektocht naar Zutphen en Deventer en daar zijn nog een paar antiquairs die dienbladen in de winkel hebben liggen. Die zijn veelal afkomstig uit Engeland, het land van Sheffield plate. Af en toe komen we op veilingen ook grote exemplaren tegen. Met zulke grote maten kan niet iedereen uit de voeten, dus de hamerprijs valt vaak enorm mee. Veel effect voor weinig geld zullen we maar zeggen. We benutten onze collectie dienbladen heel goed met de partijen hier op Hindersteyn. Met deze details onderscheiden wij ons gelukkig nog steeds op de ‘markt’ voor feesten en partijen!

Doolhof is gesneuveld

28 juni 202428 juni 2024Erik Geytenbeek

Het is wel droefenis in deze natte periode van bijna iedere week wel neerslag en dat al sinds oktober 2023. Al 15 jaar wordt de doolhof dat beplant is met buxus sempervirens ‘rotundifolia’, geteisterd door twee buxusschimmels: cylindocladium buxicola en volutella buxi. De blaadjes krijgen bruine of zwarte vlekken en zwarte strepen op de takken, of de blaadjes verbleken. De grootste boosdoener is echter de buxusmot: cydalima perspectalis.

Deze mot is van oorsprong een aantasting die in 2006 vanuit Azië Europa is binnengekomen. De mot gedijt hier prima want ze heeft geen vijanden en op elke straathoek staat wel een buxus in de tuin. Heel lang hebben we het gevaar buiten de deur kunnen houden omdat koolmeesjes de rupsen lekker vinden. We hadden dus overal vogelhuisjes opgehangen. Door het natte weer zijn de koolmeesjes mogelijk minder actief geweest. De door en door natte ondergrond van de doolhof heeft de buxusstruiken verzwakt en een invasie van rupsen eind april heeft korte metten gemaakt met de frisse nieuwe blaadjes. In twee weken tijd was het over en uit. Het ziet er dramatisch uit en dat is het ook. Dertig jaar lang vertroetelen van de buxusstruiken voor het in stand houden van een bijzonder doolhof en nu staat er een kaal geraamte zonder bladgroen.

We waren er natuurlijk al bang voor dat dit zou gebeuren. In het dorp staat een kunstwerk in de vorm van een bankje met daarop alle kastelen langs de Langbroekwetering afgebeeld. Hindersteyn staat er bij met een plattegrond van de doolhof. Dus ik moet er langs met een slijpschijf of we moeten opnieuw gaan aanplanten. Dat laatste gaan we maar doen. We hebben nu als proef enkele exemplaren van de Portugese laurier (prunus lusitanica angustifolia) geplant om te kijken hoe die het doen. De busxusrestanten zullen op een gegeven moment afgezaagd worden en tussen de stobben komen dan de nieuwe planten komen te staan. Tenminste dat is het idee. Er gaan tweeduizend planten in. Kortom er staat ons nog een klus te wachten. En dan maar weer tien jaar wachten totdat ze op hoogte zijn.

Open tuin zondag 1 september 2024

16 juni 202422 augustus 2024Erik Geytenbeek

Op zondag 1 september 2024 staan de poortdeuren van Ridderhofstad Hindersteyn in Langbroek voor de tuinen weer open voor belangstellenden. Er is volop de gelegenheid om te genieten van de moestuin met zijn monumentale kassen, bloementuin en fruitkooi. Het park met de kenmerkende slangenmuur, de doolhof én labyrint maken deel uit van het historische complex.

De tuin is toegankelijk via het poortgebouw. De openingstijden zijn van 10.00 tot 17.00 uur. De entree kost € 9,50 per persoon inclusief koffie, thee of fris en (citroen) taart. Alleen Pinbetaling mogelijk. Bij de oranjerie is een sfeervol ruim terras. De opbrengst komt ten goede aan Stichting tot behoud Ridderhofstad Hindersteyn. Deze stichting levert een belangrijk aandeel in het onderhoud van de historische tuin gerund door onze 35 vrijwilligers.

Honden zijn helaas niet toegestaan. Er is een bijenkraam met uitleg over onze bijen. Ook is er verkoop van stekken, bloemboeketjes en appelsap uit de moestuin. In de palmenruimte staan enkele exposanten met schilder- en beeldhouwkunst.

U bent van harte welkom!

*Geniet van de vele bloemen en geuren in onze bloementuin*

Wardse kist

23 augustus 20233 mei 2024Erik Geytenbeek

In onze oranjerie staat sinds 1984 een bijzonder meubelstuk. Nadat een vrijwilliger aan mij had gevraagd of dat oude gammele ding nu eens weggehaald kon worden, realiseerde ik mij dat de belangrijke historie van dit meubelstuk blijkbaar niet meteen voor iedereen is af te lezen.

Het gaat namelijk om een kleine plantenkas met een gesloten ecosysteem, in 1829 ontwikkeld door de Engelse arts Nathaniel Bagshaw Ward. Het is van onschatbare betekenis geweest voor de plantenverzamelaars in de 19^de eeuw. Het kastje van Ward, beter bekend als de Wardse kist (Wardian case) of varenkas (fern case), kan tot de grote uitvindingen uit de geschiedenis van de tuinontwikkeling worden gerekend. Ons unieke exemplaar uit ± 1905 is een donatie van de jonkvrouwen S.F. en A.C. Teding van Berkhout. Het heeft tachtig jaar op de veranda van het dubbele bovenhuis aan de Vossiusstraat 22 II in Amsterdam gestaan. In een luchtdicht afgesloten ruimte met voldoende vocht, licht en warmte en een geringe luchtcirculatie gedijen planten prima en blijven ze in leven zonder dat ze regelmatig water krijgen! Het andere Nederlands voorbeeld van zo’n Wardse kist staat op Paleis het Loo. De plaatsing van het plantenkasje in de huidige oranjerie geeft aan de oranjerie een 19^de – eeuwse sfeer, een sfeer die we graag willen hebben, ondanks dat de oranjerie in 2010 opnieuw is gebouwd. Samen met de antieke vloertegels, de oude binnenluiken, de neo gotisch aandoende open haard, de vergulde wandappliques en dito spiegel maken de oranjerie tot een sfeervolle en onalledaagse beleving waar het goed toeven is tijdens een vergadering of bijeenkomst in feestelijke sfeer.

Tomatenweelde in historische kas

23 augustus 202323 augustus 2023Erik Geytenbeek

Al snel na de start met vrijwilligers in 2006 rees het plan om in de zomer iets met de lege tablettenkas te doen. Het plan werd opgevat om diverse soorten tomaten te telen.

Ik weet nog goed dat een van de vrijwilligers naar de kasteeltuin van Villandry in Frankrijk was geweest. Daar hadden ze wel 600 soorten tentoongesteld! De schrik sloeg mij om het hart. Maar uiteindelijk hebben we nu bijna zestig soorten in de tablettenkas uit 1845 staan. De individuele plantjes worden thuis bij enkele vrijwilligers gezaaid van eigen zaad en van zaad dat we her en der aankopen bij gespecialiseerde adresjes. Daar is Internet dan weer goed voor. Eind april neemt iedereen trots plantjes mee die allemaal gecodeerd zijn zodat we weten welke soort het is. Er komt dan per soort een naambordje aan het geleidende touw te hangen met informatie wat het gaat worden en wat de kenmerken zijn van de desbetreffende tomaat. U raad het al; het is allemaal veel werk. Eén vrijwilliger is er iedere dinsdagavond mee bezig. Iedere tomaat is anders wat betreft structuur, smaak en kleur. De wonderen der natuur zullen we maar zeggen. Ik vind het zelf erg leuk omdat het collectioneren traditie is op buitenplaatsen. Of het nu serviezen, pluimvee of bijzondere planten zijn, een buitenplaats heeft er aandacht en de ruimte voor. Als dan in augustus en september de tomatenplanten tot volle wasdom zijn gekomen geeft het een rijke aanblik. Een prachtige kas die gebruikt wordt!

Verveine, gezondheid uit de kruidentuin

19 juni 202319 juni 2023Erik Geytenbeek

Sinds een paar jaar worden de kruidenbedden op een andere wijze beheerd. Er staan veel bekende soorten kruiden in die overal voor toepasbaar zijn. Zo kan je van kruiden zoals Rozemarijn, Tijm, Munt en Citroenmelisse thee maken. Een ervan heeft onze speciale aandacht en dat is Verveine, op zijn Frans. Of ijzerhard of citroenverbena in onze taal. De Latijnse naam is Verbena Officinalis.

Dat laatste woord geeft al aan dat het iets met de geneeskunde te maken heeft, een medicinale plant. Tijdens de afsluitende pauze met de vrijwilligers op de dinsdagavond zijn er altijd een paar vrijwilligers die blaadjes Verveine oogsten en daar thee van zetten. De thee heeft een frisse citrussmaak en is onder andere goed voor de spijsvertering en is supergezond. Daar houden wij van! Maar het heeft ook nog vele andere positieve eigenschappen.

We zijn er eens in gedoken en hebben de oogst uit de moestuin gedroogd en in een duurzaam papieren vensterzakje gedaan. Een leuk cadeautje en een herinnering aan uw bezoek aan Hindersteyn!

Apollo en Asclepius

19 juni 202319 juni 2023Erik Geytenbeek

Twee aantrekkelijke jongemannen op de buitenplaats

Een recente tuinaanwinst zijn twee Griekse goden, Apollo en zijn zoon Asclepius. De eerste is de god van de muziek, vandaar de harp en de tweede is de god van de geneeskunde, vandaar de slang gestrengeld om een staf. Deze manshoge beelden op sokkel meten bijna drie meter. Dus een prima kasteel formaat. Deze kwamen we bij toeval tegen bij een fonteinfirma. Ze stonden een beetje verloren naast de ingang. Meer voor de sier en promotie van het bedrijf. Maar ze bleken bij navraag te koop. Ze waren al wat van algen voorzien en hebben mos op de kruin. Ze hebben een vriendelijke uitstraling en ze zijn van beton gegoten. Zo kregen we na enkele weken twee enorme beelden van 600 kilo per stuk geleverd. Ze staan nu aan weerszijden van de paardenkastanje single uit 1881. En één is ook zichtbaar vanaf de Vleugelnootlaan. Door de patine zien ze er al geleefd uit. Geen idee van welk bouwjaar ze zijn. In Washington stond Apollo aangeboden, zelfde mal maar andere patine, en hier vermoedde men dat het een beeld uit jaren vijftig van de 20^ste eeuw zou zijn. In ieder geval mooi dat het beton is want dan hoeven we ze niet af te dekken tegen vorst. Bezoekers worden door de goden het achterliggende bos in gelokt en zo kan men een rondje lopen over een nieuw, door vrijwilligers aangelegd houtsnipperpad met onderweg uitzicht op de graslanden erachter.